Gips wordt in de praktijk vaak in één adem genoemd met bouw- en sloop afval. Niet gek, want gipsafval komt voornamelijk vrij bij bouw- en sloop werkzaamheden. Toch kan deze afvalstroom goed apart worden verwerkt en zelfs worden ingezet in de landbouw. Tijd om deze veelzijdige afvalstroom eens uit te lichten.
Wat is gips?
Gips is oorspronkelijk een natuurproduct en een lichaamseigen stof. Gips wordt uit zogenaamde gipsgroeves in de aarde gehaald. Het is een onbewerkt product en daarmee 100% natuurlijk. Ook kunnen bepaalde gipssoorten ontstaan uit productieprocessen. Zo is fosfo-gips een restproduct van de productie van fosfaten. Dit zijn witte platen met een hoge zuiverheidsgraad. RO-gips is een reststof ontstaan door het rookgasontzwavelingsproces uit energiecentrales. Een duurzaam product, omdat de rookgassen dus niet worden uitgestoten, maar worden opgevangen. RO gips wordt veel gebruikt in Nederland en vaak vermengd met natuurgips.
Wat is gipsafval?
Gips afval bestaat vooral uit afval van gipsplaten, gipsblokken, pleisterwerk, cellenbeton en gasbeton. Ook de papieren coating van de gipsplaten horen hierbij. Wanneer gips apart wordt ingezameld mag dit allemaal samen in de container. Houtvezelplaten, spaanplaat, isolatiemateriaal, puin, dakafval, behang en asbest of asbestgelijkend materiaal horen hier niet in thuis. Gipsafval komt vrij bij het (ver)bouwen en slopen van huizen en gebouwen.
Hoe wordt gips verwerkt?
Gips is, net als glas, eindeloos recyclebaar en kan na verwerking breed worden ingezet. De techniek achter gipsrecycling komt uit Denemarken en is zo’n 15 jaar geleden naar Nederland gehaald door Gips Recycling Nederland. Waar voorheen veel gipsafval de grens overging naar Duitsland, om daar gestort te worden, komen er in Nederland steeds meer bedrijven die gipsafval kunnen recyclen tot hoogwaardig gipspoeder. Na inzameling wordt het gips gesorteerd, worden de vervuilingen er uit gehaald en wordt het papier verwijderd van de gipskern. Het gips hoeft dus niet volledig schoon te zijn en mag ook nog spijkers, schroeven of behangresten bevatten. Daarna wordt het gips verhit en met een speciale installatie gemalen, gedroogd en vervolgens gezeefd tot schoon poeder. Gipspoeder kan gebruikt worden als grondstof voor nieuwe gipsplaten of gipsblokken en wordt daarnaast vaak gebruikt in gietvloeren. Voordeel van gerecycled gips is dat het goedkoper is om in te kopen, terwijl er bij recycling geen kwaliteitsverlies is geleden. Hierdoor is gerecycled gips even sterk als nieuw gips.
Gips als bodemverbeteraar
Sinds kort kan gerecycled gips nog breder worden ingezet, waaronder als meststof en bodemverbeteraar binnen de landbouw. Het calcium in het gerecyclede gipspoeder zorgt er onder andere voor dat de structuur van de kleigrond losser wordt en de bewerkbaarheid wordt verbeterd. Op deze manier komen verbouwde producten droger uit de grond. Daarnaast voorkomt het gips de afvloeiing van water en bodemerosie, zet het zoute grond om in neutrale grond en maakt het magnesium onschadelijk. Ook zorgt het gipspoeder voor een verhoogde werking van andere organische meststoffen en bodemverbeteraars en tast het vanwege zijn neutrale waardes de pH van de grond niet aan. In de VS worden gerecyclede gipskorrels ook ingezet als strooisel in stallen of als ligbed voor vee.