De 63-jarige Haagse chirurg, Joost van der Sijp, is de oprichter van Greencycl, een recyclingbedrijf dat zich richt op het recyclen van weggegooide ziekenhuisinstrumenten die na eenmalig gebruik worden verbrand.
Ziekenhuizen zijn verantwoordelijk voor ongeveer 7 à 8 procent van de totale Nederlandse CO2-uitstoot. Een deel hiervan bestaat uit wegwerpafval dat na één keer gebruik in verbrandingsovens terechtkomt. Deze categorie omvat niet alleen kleine instrumenten zoals tangetjes, pincetten en blauwe doeken, maar ook gespecialiseerde apparatuur zoals medische nietmachines die worden gebruikt om patiëntendarmen te hechten. Sommige van deze instrumenten kosten tussen de 400 en 900 euro. Na elke operatie worden deze waardevolle, complexe instrumenten momenteel afgedankt en als ziekenhuisafval behandeld.
In de fabriekshal van Greencycl in Utrecht liggen deze nietmachines verzameld door Van der Sijp van verschillende ziekenhuizen die ook streven naar een duurzamere toekomst waarin dergelijk gereedschap niet langer verspild wordt via verbranding. Van der Sijp voert deze inspanningen uit naast zijn werk als chirurg in het Haaglanden Medisch Centrum. Het uiteindelijke doel is om al deze eenmalig te gebruiken instrumenten te verzamelen, te smelten en om te vormen tot nieuwe producten die daadwerkelijk in ziekenhuizen kunnen worden ingezet.
Hoewel Greencycl momenteel op bescheiden schaal opereert vanaf een bedrijventerrein, streeft het naar het ambitieuze doel om het leidende circulaire bedrijf te worden dat alle Nederlandse ziekenhuizen bedient.
Milieubijdrage
Van der Sijp is wekelijks te vinden in zijn eigen recyclinghal, enkele jaren voor zijn pensioen. Hij behoort tot een generatie die voorheen minder aandacht aan het milieu besteedde, maar nu draagt hij zijn steentje bij door de gezondheidszorg in Nederland duurzamer te maken en de CO2-uitstoot te verminderen.
In de huidige medische materiaalindustrie ligt de focus voornamelijk op wegwerpitems. Elke dag worden er vanuit ziekenhuizen door heel Nederland busjes vol medische materialen naar een speciaal verbrandingscentrum in Dordrecht gestuurd, wat zowel energie-intensief is als aanzienlijke CO2-uitstoot veroorzaakt.
Verandering naar wegwerp gereedschap
In de loop der tijd heeft de medische sector een transitie doorgemaakt van herbruikbare chirurgische apparatuur naar wegwerpproducten. Een van de redenen voor deze omslag was het gemak van altijd kunnen beschikken over steriele instrumenten. In die periode waren milieukwesties niet doorslaggevend, aangezien de hoogste prioriteit uitging naar de hoogste zorgkwaliteit voor patiënten. Het gebruik van wegwerpmaterialen werd toen gezien als een positieve stap voorwaarts: het inzetten van betrouwbare, permanent schone instrumenten leidde tot aantoonbare verbeteringen in de kwaliteit van de zorg. Dit had bovendien een financieel aantrekkelijk aspect voor de industrie, aangezien voor elke operatie telkens weer nieuwe instrumenten werden verkocht.
Greencycl hanteert een verdienmodel waarbij producten worden vervaardigd uit het afval van ziekenhuizen. Blauwe bekertjes voor patiënten, gemaakt van hetzelfde materiaal als de doeken waarin OK-materialen worden verpakt. Naast bekers worden ook labels en houders gemaakt die aan patiëntenbedden kunnen worden bevestigd, waarin zij hun telefoon kunnen plaatsen.
Dit zijn nuttige producten die daadwerkelijk in ziekenhuizen kunnen worden ingezet, maar het zijn geen chirurgische instrumenten zoals scharen en tangen die worden gerecycled. Volledige circulariteit is momenteel kostbaar vanwege patenten, dure onderzoeken en productieprocessen.
Op dit moment breidt Greencycl zijn inzamelingsactiviteiten uit naar steeds meer ziekenhuizen, waarbij ze metalen tangen, nietmachines voor darmen en blauwe doeken verzamelen. Dit gebeurt bij instellingen zoals Maasstad, Haga, RHOC in Zoetermeer, het Diakonessenhuis in Utrecht, het OLVG en het WKZ. Er wordt gestart met het Martiniziekenhuis en het UMCG. Het recyclingdoel is om relatief eenvoudige ziekenhuisproducten te produceren.
