Huizen verwarmen door oud ijzer te verbranden

Het was alles of niets voor het bedrijf van drie oud-studenten van de Technische Universiteit in Eindhoven. Hun proef moest slagen, anders zou hun bedrijf Rift failliet gegaan. Ze bouwden een zes meter hoge installatie bij de stadsverwarming in Helmond. Doel: ijzerpoeder verbranden en daarmee 500 huizen verwarmen. De proef slaagde en het personeel dus kan opgelucht ademhalen.

De 35 werknemers zijn nu klaar voor de tweede fase: een nog betere installatie ontwikkelen. Uiteindelijk wil het bedrijf in 2025 de markt op. Want het geld kwam tot nu toe binnen via subsidies en investeerders. Ze hadden deze partners ook echt nodig om het waar te maken, vertelt Mark Verhagen, mede-oprichter en algemeen directeur van Rift. Mensen hebben hun nek uitgestoken.

Computermiljardair Bill Gates zag er ook brood in en investeerde. Hij kiest elk jaar tien bedrijven waarvan hij gelooft dat ze de wereld gaan veranderen, zegt Mark trots. Verschillende geldschieters gaven het bedrijf in totaal 11 miljoen euro voor de komende twee jaar.

Veertig uur lang produceerde de installatie genoeg warmte voor 500 huishoudens en leverde dat aan de stadsverwarming. De toren van zes meter wordt nu weer afgebroken.

Mark Verhagen denkt dat het verbranden van ijzerpoeder een belangrijke innovatie kan zijn in de nabije toekomst. Nederland heeft volgens hem een enorme hoeveelheid oud ijzer: van fietsen tot metaal uit sloopgebouwen. Het oud ijzer wordt verwerkt tot ijzerpoeder dat in de installatie van Rift wordt verbrand. Met dat proces kunnen enorm hoge temperaturen worden bereikt.

Veel industrie heeft een hittebehoefte die met stroom niet kan worden gehaald, zegt Verhagen. IJzerpoeder haalt temperaturen tussen de 1800 en 2000 graden. De installatie met ijzerpoeder is makkelijk te transporteren en hoeft niet te worden aangesloten op een netwerk. Ideaal voor bijvoorbeeld de glasindustrie, meent hij.

Bovendien levert het proces geen afval op. De roest die overblijft na verbranding kan weer gebruikt worden voor nieuw ijzerpoeder. Het verlies is minimaal.

Nederland heeft volgens Verhagen meer dan genoeg oud ijzer om een verschil te kunnen maken. Het verbranden van ijzerpoeder stoot minder CO2 en stikstof uit. Uiteindelijk hoopt het bedrijf 1 gigaton CO2 per jaar te kunnen besparen in 2050. Dat is een behoorlijke ambitie: dat is zeven keer zoveel als Nederland in zijn geheel uitstoot.  Maar daar moeten ze nog heel veel stappen voor zetten.

Een huiseigenaar kan niet zelfstandig een installatie op ijzerpoeder thuis installeren. De installatie van Rift kan wel aangesloten worden op bijvoorbeeld een stadsverwarming. Het is de meest geavanceerde installatie in zijn soort in de wereld. Wat ze in Helmond hebben gedaan, is nog nooit vertoond, zegt Mark. Hun bedrijf is ook marktleider.

Maar duurzame energiebronnen zijn wel duurder dan kolen of gas. Zijn er dan gevolgen voor de energierekening? Dat is moeilijk te zeggen voor een technologie die nog niet op de markt is. De rekening zal nooit zo hard stijgen als tijdens de gascrisis, denkt Mark. Toen konden ze concurreren met aardgas, dus je ziet dat een omslagpunt snel kan komen. De Helmondse huishoudens hebben in ieder geval niet meer betaald voor hun warmte.