Tienduizenden kerstbomen uit Amsterdam vinden in januari 2023 een laatste rustplaats in Westpoort. Daar worden ze, ontdaan van ballen en verlichting, verwerkt tot compost en biomassa.
Het ruikt naar dennenshampoo op de werf. Het nieuwe jaar is nog maar net begonnen, maar de verwerking van de Amsterdamse kerstbomen is al in volle gang bij Vosse Groen Recycling in de uiterste hoek van Westpoort. De eerste vrachtwagens kwamen direct na de jaarwisseling, vertelt Mike Vosse namens het familiebedrijf. Per dag zijn het twintig tot dertig wagens per dag, en dat gaat zo door tot het einde van de maand. Dan hebben ze ongeveer 3000 ton in huis. Dat is ongeveer 100.000 kerstbomen.
De laatste weken van zijn leven zit de kerstboom in een rollercoaster. Het ene moment sta je nog opgetuigd op een ereplek in de woonkamer en wordt er met het hele gezin gezongen over je wonderschone takken, een paar dagen later lig je buiten de stad te wachten tot het jouw beurt is om in de shredder te verdwijnen. Nu de traditionele verbranding van kerstbomen uit de gratie is geraakt als gevolg van het verlangen naar duurzaamheid en de vrees voor corona, komen verreweg de meeste Amsterdamse bomen terecht bij vader Kees Vosse en zijn zonen Rocky en Mike.
En daar zijn ze blij met de klus. Ze werken hoofdzakelijk met tuinafval. Voor het bedrijf is dit normaal een rustige periode. De kerstbomen zorgen voor een maand werk. En ze verdienen er ook nog wat aan. De naalden gebruiken ze voor de compost, het hout gaat als biomassa naar de bio-energiecentrale even verderop. Het is ongeveer fiftyfifty: de helft van de boom wordt hergebruikt, de andere helft wordt verstookt voor energie.
Dekbedovertrekken
Voor het zover is, moeten de bomen eerst worden ontdaan van de niet-natuurlijke materialen. Hoewel de gemeente iedereen oproept de boom kaal in te leveren, komt er in Westpoort nog heel wat tevoorschijn. Denk aan: kerstballen, plastic standaards en zelfs verlichting. Omdat die spullen tegenwoordig zo goedkoop te krijgen zijn, denken veel mensen kennelijk: we kopen volgend jaar wel weer nieuwe. Ook komenen ze geregeld oude kleding, dekens en dekbedovertrekken tegen. Die worden in huis gebruikt om de naalden op te vangen.
Als de bomen eenmaal schoon door de shredder zijn gegaan, wordt het hout gescheiden van de naalden. Daarna begint het composteren. De berg naalden begint te broeien en kan een temperatuur bereiken van wel 70 graden Celsius. Dat duurt een maand of drie, dan houd je een soort zwarte aarde over. Zij leveren compost van hoge kwaliteit, en daarvoor hebben ze nog twee maanden extra nodig. Met behulp van shovels schuift de berg compost elke maand een stukje over het terrein, tot hij klaar is voor de verkoop voor een tientje per ton.
Bollenkwekers
De verwerkte kerstbomen blijven in de stad, of in elk geval in de omgeving. De afnemers van de compost zijn hoveniers, maar ook kleine boeren en bollenkwekers in de buurt. Ze hebben een netwerk van vaste afnemers, vertelt Mike. Dat is prettig werken. Zij weten wat ze krijgen, en wat ze ervoor moeten betalen. De nieuwe generatie kleine boeren werkt liever met natuurlijke compost dan met kunstmest. Maar ook zij moeten de eindjes aan elkaar knopen. Er zijn er een paar bij die deze maand komen helpen met de kerstbomen om wat bij te verdienen.
Het hout van de kerstbomen verdwijnt als biomassa in de verbrandingsoven. Een gevoelig onderwerp, weet Mike, mede door de verhitte discussie over de plannen voor een biomassacentrale in Diemen. Daar ben ik ook geen voorstander van. Het is natuurlijk gekkenwerk om pallets uit de Verenigde Staten te halen om hier te verbranden. Maar dit hout blijft in de buurt en levert energie op. Dat is een heel ander verhaal. Er zijn ongetwijfeld nog andere toepassingen denkbaar, maar ook die kosten energie. Onder de streep is dit echt de meest duurzame oplossing.
