Stichting OPEN verwacht geen problemen bij de recycling van warmtepompen, omdat ze qua bouw vergelijkbaar zijn met airco’s en koelkasten. De bestaande recyclinginfrastructuur kan dus worden gebruikt, mits warmtepompen op de juiste plekken worden ingeleverd.
Het afvoeren van warmtepompen als oud ijzer is niet genoeg; materialen moeten gescheiden worden en schadelijke stoffen, zoals F-gassen, moeten verwijderd worden. De kosten voor inzameling en recycling worden gedekt door een bijdrage van de eerste importeur van de warmtepomp naar Nederland, een verantwoordelijkheid die vooral bij importeurs ligt. In 2024 bedraagt deze bijdrage 0,015 euro per kilo, een laag tarief vergeleken met andere apparaten. De afvalstroom is nog klein, omdat warmtepompen nog niet lang op de markt zijn.
De recyclinginfrastructuur is al aanwezig met gecertificeerde verwerkers in Zwartsluis en Dordrecht. Warmtepompen zijn in fysieke zin niet wezenlijk anders dan een koelkast, airco of moderne wasdroger. De vorm is wat anders, maar het is een metalen apparaat met koelmiddelen. En daar zijn in Nederland al verwerkers voor. Stichting OPEN biedt een extra stimulering van 150 euro per ton voor het inleveren van warmtepompen om het inzamelen te bevorderen.
In 2023 werd 67% van de afgedankte warmte- en koude-uitwisselende apparatuur ingezameld, met een recyclingpercentage van 82%. De warmtepompen vormen nog een klein deel van deze afvalstroom, maar dit zal veranderen naarmate ze vaker worden afgedankt.
Correct inleveren van apparaten is cruciaal. Hoewel Stichting OPEN dit stimuleert, is wetgeving en handhaving nodig om dit te verplichten. De invoering van een afgifteplicht is nog niet doorgezet, wat het noodzakelijk maakt om te blijven inzetten op correcte inzameling en recycling. Als warmtepompen op de verkeerde plekken belanden, dan vinden er geen depollutie-activiteiten plaats. En dat betekent dat gevaarlijke afvalonderdelen bijvoorbeeld meelopen in oud ijzer en ergens anders problemen kunnen veroorzaken. Voor warmtepompen is het vooral zorgen dat iedereen ze inlevert op de correcte plek. En als we dat voor elkaar krijgen gaat de rest eigenlijk vanzelf.
