Biomassa omzetten in biogas door vergisting

Eén van de manieren om biomassa om te zetten in een biogas is vergisting. Bij vergisting wordt biomassa omgezet naar onder andere alcohol, melkzuur, methaan en CO2 met behulp van micro-organismen: gisten. Dit zijn eencellige schimmels. Vergisting wordt gebruikt in de voedselindustrie en in de productie van biogas.

Wat is vergisting?

Het bekendste gist is biergist. Dit gist wordt voor in de voedselindustrie gebruikt: om brood te laten rijzen, doordat er CO2 vrijkomt in het vergistingsproces en het zorgt ervoor dat de suikers in alcohol worden omgezet bij het maken van bier en wijn. Andere gisten zorgen voor het vergisten van biomassa: het omzetten van organische stof in biogas. De biomassa die vergist wordt kan mest zijn, maar kan ook een combinatie van verschillende soorten biomassa zijn (covergisting). Een belangrijk element van het (co)vergistingsproces is de hoeveelheid zuurstof: als er geen zuurstof aanwezig is (anaeroob), wordt er meer alcohol gemaakt, als er meer zuurstof is, leidt dit vooral tot groei van de bacteriekolonie. Daarom vindt de vergisting van biomassa plaats in luchtdichte ruimten. Er zijn twee manieren om biomassa te vergisten: droge en natte vergisting.

Natte vergisting

Bij natte vergisting ligt de biomassa opgeslagen in afgesloten tanks. Dit heeft twee belangrijke voordelen. Ten eerste komt er geen zuurstof bij, wat zorgt voor een hogere omzet van biomassa naar biogas. Bovendien zorgt dit voor een temperatuur waar de bacteriën optimaal in werken.  Regelmatig wordt de biomassa omgeroerd, om te voorkomen dat de biomassa uit elkaar valt in verschillende lagen, wat het vergistingsproces zou kunnen vertragen. De eindproducten van dit proces zijn biogas en als restproduct digestaat. Momenteel wordt er op deze manier 10 ton per dag geproduceerd in Nederland. Het digestaat wordt gebruikt als meststof en gaat weer terug naar het land.

Droge vergisting

Droge vergisting vindt in Nederland alleen in één installatie in Lelystad plaats. Dit gebeurt eigenlijk alleen bij droge biomassa die anders gecomposteerd zou worden. De biomassa wordt in batches in afgesloten tanks gestopt en vermengd met de biomassa uit een oude batch. Na vermenging wordt de zuurstof uit de tank gehaald en vervangen door CO2. Ondanks dat het droge vergisting heet, wordt er toch water toegevoegd, omdat de (gist)bacteriën anders niet kunnen groeien. Als de biomassa vergist is, wordt het grootste deel hiervan verwijderd. Een klein deel blijft achter als basis voor een nieuwe batch.

Waarom vergisten?

Vergisting is één van de conversiemethoden om biomassa om te zetten in biogas. Meer uitleg hierover is te vinden onder het kopje ‘Wat is BBE?’. Daarnaast worden er vanuit Europa maxima gesteld aan het gebruik van dierlijke bemesting van land. Voor stikstof is dit maximum gesteld aan 170 kg stikstof aan dierlijke mest per hectare per jaar. Zeker in regio’s in Nederland met veel intensieve veehouderij, zoals Noord-Brabant en Gelderland, is dit een motivatie om alternatieven te vinden voor het mestoverschot. Door vergisting wordt een deel van de biomassa omgezet in biogas, terwijl er een kleiner gedeelte overblijft om het land te bemesten. Hierdoor kunnen boeren beter aan de wettelijk verplichte normen voldoen.