Wormenhotels in het land

Een wormenhotel is een kast op straat waar buurtbewoners hun groente, fruit- en etensresten in composteren met behulp van wormen. Dit levert niet alleen een waardevolle bodemverbeteraar op, het maakt de buurt leuker en gezelliger. In een wormenhotel kun je organisch afval composteren. Fijn voor het milieu en voor de natuur. Als wormenhotelier verzorg mensen in hun buurt samen met een groep buren het wormenhotel in de straat of buurt.

Veel mensen willen graag zelf aan de slag voor een betere toekomst en beginnen een wormenhotel. Buren leren elkaar en de kinderen in de buurt hoe de kringloop van organische materialen werkt en hoe fijn het is om meer contact met je omgeving te hebben. Twee keer per jaar wordt bij het oogstfeest de zelfgemaakte compost verdeeld onder de bewoners die meedoen en krijgen alle geveltuintjes en plantenbakken een dosis extra voeding. De buurt wordt groener, gezelliger en gezonder.

Iedereen wint bij een wormenhotel; de mensen in de buurt die leuker wordt, de gemeente die minder restafval hoeft te verwerken, de dieren en planten die betere voeding krijgen en natuurlijk de wormen die het hele jaar verwend worden in een fijn hotel!

Behalve de compost, die bewoners zelf kunnen gebruiken voor in hun tuin of plantenbakken, hebben wormenhotels als voordeel dat er zo geen transport nodig is voor de verwerking van het gft-afval. Op die manier wordt CO2-uitstoot verminderd. En dan hebben ze het nog niet eens over de trotse helden van de sociale werkplaats die de wormenhotels bouwen.

Wat mag er wel/niet in de bak?

Wat mag wel op de hoop?
Groente- en fruitafval, aardappelschillen, ­koffiedik, theezakjes, hondenharen, citrusschillen, fijngestampte eierschalen, onkruid (liefst zonder zaden), verwelkte bloemen, tuinafval (alleen kleine hoeveelheden)

Wat mag niet op de hoop?
Vlees- en visresten, zuivelproducten, brood en gebak, deegwaren, gekookt, gebakken, of gefrituurd eten, vettig materiaal als olie en saus, ont­lasting van huisdieren, kattenbakgrind.

Verschillende gemeenten

Amsterdam
Het is de eerste wormenhotel in Amsterdam (en de wereld) die met toestemming van de gemeente is geplaatst. Door dit wormenhotel kwamen ze achter de mogelijkheden en werden ze positief verbaasd door de invloed ervan op de buurt. Startdatum: 1 maart 2015

In Amsterdam staan zo’n 100 wormenhotels waar wormen compost maken van het groente- fruit- en klein tuinafval uit de buurt.  Stichting Buurtcompost leert bewoners hoe ze hun groente en fruitafval kunnen composteren. Zij begeleidt ook het gebruik en het onderhoud van de hotels. Een wormenhotel brengt de buurt dichter bij elkaar. In 2020 zijn er nog vijftig zogenaamde wormenhotels in verschillende stadsdelen neergezet. Het plaatsen van de duurzaam gefabriceerde bakken is onderdeel van de milieudoelen van de gemeente, en wordt gedaan in samenwerking met stichting buurtcompost.

Waar pilots met gft-bakken in Amsterdam eerder door vliegenplagen in het water vielen, blijken de bakken met wormen een daverend succes. Buurtbewoners doen zelf aanvraag bij stichting Buurtcompost voor de plaatsing van een bak, waarin honderden wormen groente-, fruit- of tuinafval verwerken tot hoogwaardige compost.

Holendrecht
Samen met een tiental buurtbewoners is Alida Landbrug hotelier (foto) van het wormenhotel vlakbij buurthuis Holendrecht. Zo leerde ze haar buren beter kennen. Volgens Alida is het fijn om samen te werken aan een mooiere buurt en straat.

Amersfoort
In de StadsWormerij zetten duizenden compostwormen voedselresten van bio-winkels, horeca en huishoudens om in super vermicompost. Zo sluiten ze eigentijds de voedselkringloop en voeden ze moestuinen, (balkon)planten en stadslandbouw-projecten.

Totaal
Er doen steeds meer mensen mee: al 1630 in 85 buurten, bij 2 gemeenten doen er 8 ambtenaren mee, bij 14 bedrijven zijn er nu 198 composterende medewerkers en er is een groeiende groep van 60 thuiscomposteurs die zich hebben aangemeld. Er zijn bovendien 3 openbare composteerlocaties met 28 enthousiaste deelnemers.

Sinds donderdag 16 maart 2023 is er voor de deur van het gemeentehuis aan de Burgemeester Mijnlieffstraat het eerste wormenhotel geopend. Duizenden wormen zullen hier het GFT-afval van de medewerkers omzetten in compost. Dit vormt de ideale voeding voor planten.

Stefan Louwerse, Beleidsadviseur Biodiversiteit is erg bij met de nieuwe inwoners van het wormenhotel. Hij legt uit waarom deze duurzame manier van afvalverwerking zo belangrijk is. Wormen zijn, samen met miljarden andere organismen, van levensbelang voor ons. In één theelepel aarde leven meer organismen dan er mensen op aarde leven. Het zijn er meer dan 7 miljard! Zij zorgen dat bladeren en takken worden opgeruimd en zetten dit om in voedsel voor planten. De bodem is (na de oceaan) de tweede grootste CO2 binder van de wereld. Planten leggen CO2 vast en geven dit via hun wortels weer vrij aan bodemorganismes die zich daarmee voeden. Door anders om te gaan met ons afval werken we samen richting een circulaire economie.

Geïnteresseerden die ook wel een wormenhotel willen bouwen, kunnen op de website van gemeente Hollands Kroon terecht voor een handig stappenplan voor een doe-het-zelf wormenhotel. Door afval thuis om te zetten in compost wordt de kringloop gesloten en zijn inwoners duurzaam bezig.

Organismen onder en boven de grond helpen

De gemeente roept daarnaast op zelf ook een beetje zuinig te zijn op het stukje bodem van de inwoners. Er wordt afgeraden meststoffen, bestrijdingsmiddelen, (natuur)azijn te gebruiken en organisch afval zoals bladeren en takken in de herfst te laten liggen. Naast de organismen in de grond, is dat ook goed voor organismen boven de grond.