KNB Baksteenrecycling

Veel keramische materialen zoals dakpannen, straatsteen en tegels kunnen in zijn geheel tot nieuwe keramiek worden hergebruikt. Straatbaksteen wordt haast altijd hergebruikt en neemt zelfs toe in economische waarde.

Onderzoek door Royal Haskoning concludeert dat straatbaksteen een hergebruikspercentage heeft van zeker 90% en een gemiddelde levensduur van 125 jaar.

Recycling

Moderne mortels en lijmen dragen weliswaar bij aan de toegenomen kwaliteit van metsel- en tegelwerk, maar laten zich niet meer zo gemakkelijk van het keramiek verwijderen. Metselbaksteen wordt naar de huidige stand van de techniek daarom veelal vermalen tot granulaat en gerecycled in nieuwe keramische producten, ingezet als grond- of zandvervanger of als toeslagstof in bouwmaterialen. Er zijn inmiddels producten en initiatieven die het hergebruik van baksteen verder optimaliseren. Beslissend uitgangspunt daarbij is altijd ‘boek je milieuwinst?’

De volgende aspecten spelen een rol bij de mogelijkheden voor recycling:

• De lange levensduur van keramische producten is één van de sterke punten maar maakt hoogwaardige recycling aan het einde van de levensduur daardoor lastiger. Wat je nu maakt vind je pas over >100 jaar terug.
• Daarnaast is er geen gebrek aan de benodigde primaire grondstoffen (klei).
• Gebruikt keramisch materiaal kan alleen zonder verontreinigingen worden bijgevoegd bij de productie van nieuwe producten. Het moet fijn materiaal zijn en goed worden vermengd. De levering moet voldoende constant zijn en de vervoersafstanden niet te groot. Een en ander is niet eenvoudig te realiseren bij baksteenmetselwerk en tegels door de aangehechte cementmortel en of lijm. Er zijn al diverse onderzoeken uitgevoerd naar de mogelijkheden om dit goed te kunnen scheiden.
• De toevoeging van gerecyled materiaal heeft invloed op de kleur, terwijl de betreffende keramische producten vooral om hun uiterlijk worden toegepast.
• Bij de productie van nieuwe baksteen kan tot 30% gebakken keramisch materiaal worden toegevoegd. Daarmee kan een energiebesparing van maximaal 15% worden bereikt. De kostenbesparing op de energiekosten zou dan voldoende moeten zijn om alle andere handelingen (inzameling, breken, reiniging, verdelen) te financieren. Dat lijkt op dit moment niet haalbaar.
• Aan de bron selectief slopen lijkt noodzakelijk om de kansen voor hoogwaardiger recycling te vergroten.
• De aanwezigheid van metselwerkpuin is ook nodig bij toepassing als funderingsmateriaal onder wegen. Daardoor is nu geen baksteenpuin over. Op dit moment wordt minder gesloopt door corporaties. Dat maakt het opzetten retoursystemen minder gemakkelijk.

Bij diverse producenten lopen initiatieven die herverwerking van producten aan het eind zijn van de levensduur mogelijk maken in het eigen productieproces. Zie hiervoor ook de informatie onder Initiatieven van bedrijven. Ook aan het einde van de levenscyclus zijn keramische producten niet gevaarlijk voor mens en milieu.