3d printen met inkt van sojabonen. Het kan. Niet blauw, rood of zwart, maar donkergeel gekleurd. Onderzoekers van NHL Stenden ontwikkelden de duurzame inkt samen met de Rijksuniversiteit Groningen en het bedrijf Liqcreate.
De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift ACS Applied Polymer Materials. Jarno Guit, voormalig stagiair en tegenwoordig onderzoeker bij het lectoraat Duurzame Kunststoffen, heeft een grote glazen pot met gele stroperige vloeistof in zijn handen. Het mag er dan uit zien als een chemisch goedje, maar het komt daadwerkelijk uit de natuur. De inkt voor 3D printers noemen ze hars. De biogebaseerde grondstof voor het hars, sojaboonolie, heeft hij in het laboratorium van de vakgroep Polymeerchemie van de Rijksuniversiteit Groningen bewerkt tot een methacrylaat, legt Jarno uit. Hij giet het hars in een zwarte bak met een doorzichtige bodem, het inktreservoir van de printer. Tijdens het 3D printen wordt de hars blootgesteld aan UV-licht, waardoor het hard wordt en er laagje voor laagje een product kan worden opgebouwd. Eigenlijk net zoals de tandarts een gaatje vult.
Biomassa als basis
De inkt die momenteel commercieel verkrijgbaar is, is gemaakt uit fossiele grondstoffen zoals aardolie. Maar de voorraad van fossiele grondstoffen raakt op, terwijl de vraag naar 3D printbaar materiaal juist toeneemt. Er is dus behoefte aan een duurzaam alternatief, zegt Katja Loos, hoogleraar Polymeerchemie van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij kijken naar verschillende soorten biomassa, als hernieuwbare grondstof voor nieuwe bioplastics. Naast sojaboonolie kan je ook hars maken uit bijvoorbeeld cashewnootschillen. De samenwerking op dit gebied tussen NHL Stenden en de Rijksuniversiteit Groningen is onlangs beschreven in het RUG-portfolioboek ‘Samen kennis en innovaties ontwikkelen: towards a circular economy’.
De volgende stap
Of het nu een schaalmodel van de martinitoren, een prototype voor een fietsframe of het NHL Stenden logo is, de producten die geprint zijn met de duurzame inkt gedragen zich vergelijkbaar met commerciële producten. Dat is interessant voor Liqcreate, als producent van 3D printharsen nauw betrokken bij de ontwikkeling van het biohars. Maar zoals dat gaat met nieuwsgierige onderzoekers, zijn er ook al weer nieuwe ideeën voor vervolgonderzoek. De volgende stap is om de herbruikbaarheid te verbeteren, zegt Vincent Voet, associate lector Duurzame Kunststoffen van NHL Stenden. Het uiteindelijke doel is om een product te ontwikkelen dat biogebaseerd én recyclebaar is. Ze willen daarmee een wezenlijke bijdrage leveren aan de transitie naar een circulaire economie.
